Sjaals

Vrouwenemancipatie is een kwetsbaar kleinood.

De vrouwenvakschool van Miriyawalé

Een belangrijk onderdeel van de dagelijkse activiteiten van Miriyawalé is de vrouwenvakschool. De school bestaat uit 15 voornamelijk jonge vrouwen die van dinsdag tot en met vrijdag ochtend op het centrum komen. De school wordt geleid door Alice Cissé, Janette Camara de Haas en Jop Houtman. Het niveau van de vrouwen loopt enorm uiteen. Toch is het gelukt een lespakket samen te stellen dat aansluit bij de capaciteiten, vaardigheden en het aanvangsniveau van alle deelnemende vrouwen. Alfabetisering in de lokale taal, Franse conversatie, rekenen, typeles, computervaardigheden op diverse niveaus maken deel uit van de opleiding. Naast de theorie krijgen de vrouwen praktijkgerichte lessen in het atelier. In dit atelier leren de vrouwen borduren, haken en naaien. De gevorderde vrouwen onderwijzen de beginners. De vrouwenvakschool is een belangrijk onderdeel geworden in het leven van de deelneemsters. Het zorgt ervoor dat ze hun kennis vergroten en vaardigheden verbeteren. Het geeft hen de kans om de moeilijke thuissituatie even te kunnen ontvluchten en om samen met de andere vrouwen problemen te bespreken en oplossingen te vinden. Bovendien verdienen ze geld met borduurwerk voor de lokale markt en de productie van de sjaals voor de internationale markt zodat ze financieel op eigen benen kunnen staan.

Waarom.

Veel vrouwen in Sikasso leven in zeer arme omstandigheden met weinig toekomstperspectief. Het gemiddelde aantal kind per vrouw is 7.4 met een kindersterfte van 1 op 5. Van de volwassen vrouwen is 80% analfabeet. Vrouwen trouwen op zeer jonge leeftijd en verhuizen naar de familie van hun man. Dit betekent vaak dat ze moeten gehoorzamen aan hun man en schoonfamilie en hard werken in de huishouding. Ze zijn hun vrijheid vrijwel kwijt. Vrouwen worden in Sikasso nog altijd onderdrukt en hebben weinig tot geen inspraak. Vrouwenemancipatie is een kwetsbaar kleinood.

Over de sjaals

Hoe worden de sjaals gemaakt?

Het katoen van onze sjaals komt uit de regio Sikasso waar twee derde van het katoen van Mali wordt geproduceerd. Mali is de grootste producent van katoen in Afrika beneden de Sahara. Het wordt merendeels verbouwd door kleine boeren wier bestaan ervan afhankelijk is. Katoenverbouwers en andere boeren hebben in 2006 gestemd tegen het introduceren van genetisch gemanipuleerde gewassen, in een ‘burgerjury’ in Mali. In plaats daarvan, stelden de juryleden een pakket aanbevelingen samen om de traditionele landbouwmethoden te behouden. Zodoende kunnen de kleinere lokale boeren familiebedrijven hun werk blijven doen.

Na het plukken kopen wij het ruwe katoen en brengen het naar enkele “oudere vrouwen” thuis. Zij ontdoen het katoen van de zaden en andere ongerechtigheden. Ze kaarden het katoen en vervolgens spinnen ze het katoen tot een mooie regelmatige draad van de juiste dikte. Het spinnen van katoen wordt op traditionele wijze gedaan met een spintol (stokje verzwaard met ronde stenen kraal). Het verschilt niet veel van het spinnen van wol. Deze traditie dreigt echter te verdwijnen. De jonge vrouwen zijn niet meer geïnteresseerd in deze artisanale bezigheid vanwege de geringe verdienste en de zeer mooie traditioneel gesponnen katoendraad wordt schaarser en schaarser.

Onze “oudere vrouwen” leren de traditionele manier van kaarden en spinnen aan de vrouwen van de vakschool die dit hopelijk ooit weer doorgeven aan hun dochters (of zonen). Na het spinnen komt de katoendraad bij ons op het Centrum waar de vakschoolleerlingen het twijnen. Nu kan het haken beginnen. Zodra de sjaals gehaakt zijn worden ze door middel van een “Galanbad” geverfd. Het bijzondere van de sjaals is dat ze van begin tot eind handgemaakt zijn. Er komt geen machine aan te pas.